ارزیابی خطر فلزات سنگین بر سلامت انسان در خاک سطحی

چکیده سابقه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین، نگرانی بزرگ زیست محیطی است. آلاینده های خاک های شهری می توانند به طور مستقیم و غیر مستقیم مانند بلع، تنفس ذرات و جذب پوستی، خطرات قابل توجهی برای سلامت انسان به همراه داشته باشند. از این رو، هدف این پژوهش ارزیابی خطرات بهداشتی فلزات سنگین در خاک سطحی شهرستان آران و بیدگل است. مواد و روش ها: نوع مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. 135 نمونه خاک سطحی در سال 1392 از محدوده شهرستان آران و بیدگل جمع آوری شد و غلظت عناصر کادمیوم، سرب، نیکل، روی و مس در نمونه ها تعیین گردید. خطرات سرطان زایی و غیرسرطان زایی فلزات سنگین خاک سطحی برای سلامت انسان به تفکیک مسیرهای بلع، تنفس و جذب پوستی با استفاده از روش پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا برای کودکان و بزرگسالان ارزیابی شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت کل کادمیوم، سرب، نیکل، روی و مس در منطقه مورد مطالعه به ترتیب 72/0، 41/11، 87/29، 59/48 و 82/14 میلی گرم در کیلوگرم است؛ که این غلظت ها بیش تر از غلظت های زمینه بود. بیش ترین خطرات غیرسرطان زایی در هر دو گروه کودکان و بزرگسالان برای سرب (63/12 و 82/0) و کم ترین آن برای روی (3/0 و 04/0) بود. خطر تجمعی غیرسرطان زایی (hi) کل فلزات برای کودکان بالاتر از 17 و برای بزرگسالان بالاتر از 2 تعیین شد. مقادیر خطر سرطان زایی کادمیوم، سرب و نیکل برای کودکان 6-10´37/6، 6-10´78/6 و 4-10´ 3 و برای بزرگسالان 6-10´12/1، 6-10´19/1 و 5-10´19/6 بود. استنتاج: نتایج نشان داد که خطرات سرطان زایی و غیرسرطان زایی در کودکان بیش از بزرگسالان است.